Giải cờ vua máy bắt đầu mùa thứ 10 từ cuối tuần trước
Top Chess Engine Championship (TCEC) là giải cờ vua thường niên dành cho phần mềm đánh cờ hàng đầu. Phần lớn cỗ máy tham dự có Elo xấp xỉ 3.000. Giải được chia làm hai chặng và một Siêu chung kết.
Các trận diễn ra liên tục, không ngừng nghỉ dù chỉ một giây. Sau chín mùa tổ chức, Komodo, Stockfish và Houdini chia nhau mỗi máy ba chức vô địch. Bên cạnh giải cờ máy thế giới (World Computer Chess Championship - WCCC), TCEC có tính đối kháng hấp dẫn bậc nhất. Giải dự kiến diễn ra trong khoảng ba tháng, với tổng cộng 488 ván đấu.
Ngay vòng đầu tiên cuối tuần qua, bất ngờ xảy ra khi hạt giống số một Komodo chịu chia điểm với Fizbo (2.899) trong thế cầm đen. Fizbo tạo lợi thế hơn chất, nhưng thua hai tốt. Hai bên chia điểm sau nước 45 theo luật định. Nếu máy tính đánh giá thế cờ cân bằng (từ -0,05 đến + 0,05) trong vòng năm nước kể từ nước 40, hai bên tự động hòa và ván khác được tiến hành ngay lập tức. Trước đó, đương kim vô địch Stockfish và Houdini dù cầm đen, vẫn thắng Chiron (3.004) và Fire (3.113).
Đương kim Vua cờ Magnus Carlsen (Elo 2.826) nếu được mời tham dự giải, cũng gần như không có cơ hội cạnh tranh với ba ứng cử viên vô địch – Komodo (3.230), Stockfish (3.227) và Houdini (3.184). Kỳ thủ người Na Uy chỉ có Elo cao hơn sáu cỗ máy tham dự. Trong lịch sử, chỉ có 12 kỳ thủ từng đạt Elo tối thiểu 2.800, nhưng thành tích cao nhất con người đạt tới “chỉ” là 2.882 (Carlsen tháng 5/2014).
Những cột mốc cuộc chiến giữa con người và máy tính trong cờ vua
1956: MANIAC trở thành máy tính đầu tiên đánh bại con người, dù chỉ tiến hành trên bàn cờ 36 ô (không có tượng). MANIAC thắng sau 23 nước đi.
1967: Mac Hack VI với khả năng tính toán 10 thế cờ mỗi giây thách đấu Tiến sĩ Hubert Dreyfus – khi đó vừa viết cuốn sách khẳng định máy tính không bao giờ thắng được một đứa trẻ 10 tuổi trong cờ vua. Dreyfus chấp nhận cuộc đấu và bị chiếu hết. Cũng trong năm, Mac Hack VI thắng một kỳ thủ Mỹ có Elo 1.510 – trở thành cỗ máy đầu tiên đánh bại con người ở giải đấu.
Một trận đấu với máy tính Mac Hack VI.
1976: Chess x.x đạt 4,5 điểm qua năm ván ở giải hạng B (Elo từ 1.600 đến 1.799) tại Saratoga, California – trở thành cỗ máy đầu tiên vô địch giải của con người.
1978: Kiện tướng quốc tế David Levy đánh bại Chess 4.7 – cỗ máy đánh cờ mạnh nhất thời bấy giờ. Năm 1968, ông từng đánh cược rằng máy tính không thể đánh bại ông trong vòng 10 năm. Chiến thắng trước Chess 4.7 giúp Levy thắng cược, nhưng ông khẳng định máy tính sẽ sớm vượt mặt ông.
1981: Cray Blitz toàn thắng năm ván tại giải vô địch bang Mississippi, trong đó có màn đả bại Joe Sentef (2.262) ở ván bốn – trở thành cỗ máy đầu tiên đánh bại một kiện tướng và đạt Elo của kiện tướng (2.258).
1989: Deep Thought hạ gục đại kiện tướng Bent Larsen, đứng trên cựu Vua cờ Mikhail Tal tại giải Software Toolworks. Deep Thought là cỗ máy đầu tiên thắng một đại kiện tướng. Một năm sau, đến lượt Levy phải đầu hàng. Nhưng Deep Thought vẫn đứng dưới nhóm siêu kỳ thủ thời điểm đó, bằng chứng là hai thất bại trước Vua cờ Garry Kasparov.
1994: Chess Genius trở thành cỗ máy đầu tiên đánh gục đương kim vua cờ, dù ở cờ nhanh. Phần mềm này loại Kasparov ở giải Hiệp hội cờ vua chuyên nghiệp Mỹ (PCA), trước khi thua Viswanathan Anand ở vòng kế.
1996: Deep Blue của IBM đấu sáu ván với Kasparov, thắng ván đầu tiên để trở thành cỗ máy đầu tiên đánh bại nhà vô địch thế giới ở cờ tiêu chuẩn. Nhưng Kasparov thắng ba, hòa hai trong năm ván còn thắng, với tỷ số chung cuộc 4-2 nghiêng về kỳ thủ người Nga.
Kasparov (trái) thất bại trước Deep Blue năm 1997.
1997: Phiên bản nâng cấp của Deep Blue thắng Kasparov 3,5 - 2,5. Một bộ phim tài liệu được thực hiện về cặp đấu nổi tiếng, với tựa đề “Trò chơi kết thúc: Kasparov và máy tính”. Trong đó, Kasparov khẳng định IBM đã gây bất lợi cho ông về điều kiện thi đấu.
2002: Deep Fritz hòa Vladimir Kramnik – đương kim vô địch thế giới – với tỷ số 4-4. Học trò của Kasparov hưởng lợi nhiều hơn thầy khi được nghiên cứu lối đánh của Deep Fritz trước hàng tháng trời, và có thể hoãn ván sang ngày hôm sau nếu đấu quá 56 nước cờ.
2003: Deep Junior đấu sáu ván với Kasparov trong trận vô địch thế giới giữa người và máy, để đoạt một triệu đôla. Mỗi bên thắng một và hòa ba trong năm ván đầu tiên. Ván cuối được chiếu trên kênh ESPN2 với khoảng 200-300 triệu người xem. Dù có ưu thế, Kasparov vẫn xin hòa với lý do sợ mắc lỗi nghiêm trọng, và được đồng ý.
2006: Deep Fritz thắng Kramnik 4-2 trong ván đấu có giá trị một triệu euro (khoảng 1,2 triệu đôla). Mối quan tâm của người hâm mộ làng cờ với những trận người và máy suy giảm kể từ đó. Khoa học đã chiến thắng con người.
Kramnik thua Deep Fritz năm 2006, chấm dứt cuộc chiến người và máy.
[Xuân Bình - Vnexpress]